Strona główna Aktualności

O książce, która ma uczyć patriotyzmu ale nie nacjonalizmu, empatii ale nie nienawiści.

Wczorajszy wieczór w muzeum przy Solankowej 33.

Dr Tomasz Ceran, historyk IPN autor książki „Zbrodnia Pomorska 1939. Początek ludobójstwa niemieckiego w okupowanej Polsce” opowiedział przybyłym o pierwszej wielkiej zbiorowej tragedii, która rozpoczęła dramat II wojny światowej, o niemieckich zbrodniach na Kujawach i Pomorzu Gdańskim z jesieni 1939 r. Szukając przyczyn zbrodni odniósł się do XIX-wiecznej historii tych ziem i do tragicznych wrześniowych dni. Mówił o ofiarach, polskiej inteligencji, Żydach, chorych ze szpitali psychiatrycznych. Mówił o niemieckich zbrodniach ale i o „innych Niemcach”, tych którzy ratowali swoich sąsiadów. Na mapie zbrodni pomorskiej odnotowane są miejsca nam bliskie Inowrocław, Lasy Gniewkowskie i Złotniki Kujawskie. Przywołane zostały także dwa dwudziestowieczne pojęcia, zdaniem naszego gościa, najlepiej opisujące wiek XX. Totalitaryzm i ludobójstwo. W tym kontekście przypomniany został Rafał Lemkin, polski prawnik, twórca pojęcia „ludobójstwo – genocide”. Ważny głos w dyskusji zabrał prof. Tomasz Łaszkiewicz, przewodniczący Rady Muzeum im. Jana Kasprowicza, zwracając uwagę na specyfikę Kujaw i kujawskość, z którą identyfikowało się wielu niemieckich mieszkańców tych ziem. W dyskusji, która prowadziła Magdalena Basińska z naszego Muzeum, wspomniano wiersz Wisławy Szymborskiej „przyczynek do statystyki”. Nie wybrzmiał on wczoraj więc fragment, obecny także w książce Tomasza Cerana, przywołujemy teraz.

przyczynek do statystyki

Wisława Szymborska

Na stu ludzi

(...)

dobrych zawsze,

bo nie potrafią inaczej

- czterech, no może pięciu;

(...)

niegroźnych pojedynczo, dziczejących w tłumie

- ponad połowa na pewno;

okrutnych,

kiedy zmuszą ich okoliczności